Zoals verwacht, leidt de transitie jeugdzorg, waarin veel nadruk wordt gelegd op preventie, informele zorg en verschuivingen van diensten naar de eerste lijn, tot aanzienlijke verschuivingen in de werkgelegenheid binnen de jeugdzorg. Dat blijkt uit de arbeidsmarkteffectrapportage die onderzoeksbureau Panteion in opdracht van het ministerie van VWS uitvoerde.Hoewel er nog veel onzekerheden zijn, wordt in het rapport op basis van interviews met gemeenten, bureaus jeugdzorg en jeugdzorg aanbieders vooruitgekeken naar de mogelijke omvang van de verschuivingen in de werkgelegenheid. Daarnaast wordt er vooruit geblikt op de taken die de verschillende bestaande en nieuwe beroepsgroepen in de jeugdzorg op zich zullen gaan nemen.

Groei- en krimpsectoren in de jeugdzorg

De verwachting is dat de werkgelegenheid in algemene preventieve voorzieningen zal toenemen. Daarbij valt te denken aan wijkgerichte opvoedprogramma’s. Er wordt daarnaast een sterke toename verwacht van de niet-geïndiceerde hulp, zoals wijkpedagogen en gezinscoaches verwacht. Tegelijkertijd zullen de jeugd-GGZ en de geïndiceerde zorg voor jeugdigen met een licht verstandelijke beperking (LVB) met circa 20% afnemen.

De jeugdbescherming- en reclassering zullen gelijk blijven, omdat deze afhankelijk zijn van de vraag van Justitie. Er is vooralsnog geen reden om aan te nemen dat deze vraag in omvang zal wijzigen als gevolg van de transitie.

Verwachte behoefte aan geïndiceerde hulp omstreden

Over de geïndiceerde hulp lijken de verwachtingen van de bevraagde gemeenten en jeugdzorg organisaties sterk uiteen te lopen. Sommigen verwachten dat de vraag naar geïndiceerde hulp zal teruglopen omdat met name de ambulante hulp straks in de vorm van niet-geïndiceerde zorg aangeboden zal worden. Daarnaast wordt als argument aangevoerd dat de toename in preventieve activiteiten zou moeten leiden tot minder vraag naar geïndiceerde hulp, omdat cliënten in een eerder stadium geholpen zullen worden. Aan de andere kant wordt de verwachting uitgesproken dat de problemen van jongeren zullen verergeren omdat zij te lichte zorg aangeboden zullen krijgen, en daardoor de vraag naar 24-uurs voorzieningen zal toenemen. Volgens dit deel van de ondervraagden is dit een gevolg van gemeenten die te gemakkelijk denken over de mogelijkheden om te bezuinigen op intensieve begeleiding, behandeling en residentiële zorg.

Poortwachter

De onderzoekers stellen vast dat de meeste gemeenten van plan zijn poortwachters te gaan aanstellen die moeten gaan bepalen of er jeugdhulp nodig is. Dit is een functie die vergelijkbaar is met de huidige functie van Bureau Jeugdzorg. Deze poortwachters zullen, zo zijn de ideeën van veel gemeenten, door de huidige organisaties gedetacheerd worden bijvoorbeeld een CJG, een sociaal wijkteam of een speciaal opgerichte stichting.

Vanwege de competenties en zelfstandigheid die de nieuwe manier van werken binnen de jeugdzorg vraagt, is de verwachting dat vooral MBO-opgeleid personeel met negatieve gevolgen te maken zal krijgen.

Meer informatie is te lezen in het rapport van Panteion.

Interessant artikel? Blijf op de hoogte door u aan te melden voor onze nieuwsbrief.